आभास बुढाथोकीघो राही । १० वर्षीय कृष्ण ने पाली (ताङइल मो दो ) मार्शलआर्ट खे ल्छन् । पढाइलाई पनि सगसगै  लगे का छन् उनले  । तर खे लमा भने  उनलाई अलि बढ्ता रुचि छ । भन्छन्– ‘खे लबाट नै  दे शलाई चिनाउने  चाहना छ ।’

छ महिना यता उनी दै निक बिहान मार्शलआर्ट खे ल्न आउछन् । दुई घण्टाको  शारीरिक अभ्यास र आत्मरक्षासम्बन्धी तालिम सिक्छन् । ‘खे ल अभ्यासले  शरीरमा फुर्ति थपिएको  छ’– उनले  भने – ‘अब त बानी नै  परिसक्यो  । अभ्यास नगरे , शरीरमा फुर्ति आउ“दै न ।’ त्यसो  त खे ललाई उनले  शारीरिक अभ्यास मात्र हो इन, भविष्य नै  ठाने का छन् । ‘खे लमा घरबाट सबै ले  सहयो ग गर्नुहुन्छ । दाइ पनि मार्शलआर्ट खे ल्नुहुन्छ’– उनले  भने – ‘सबै को  साथ छ । खेललाई निरन्तरता दिदै ै  लै जाने छु ।’
भविष्यमा खे लबाट के ही गर्ने  भने रै  उनले  अभ्यासमा जो ड दिएका छन् ।

त्यसै ले  त शरीरले  भ्याएसम्म अभ्यास गर्न उनी पछाडि पर्दै नन् । भन्छन्– ‘आजको   मे हे नतले  भो लि के ही गनेर्  सो च छ । आफूलाई मात्र है न, दे शलाई नै  अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा चिनाउनु छ ।’

१४ वर्षीय सुवास ओ ली पनि छ महिना यता मार्शलआर्ट खे ल्दै छन् । नियमित शारीरिक अभ्यासले  उनले  पनि फुर्तिलो  अनुभूति गरे का छन् । ‘पहिले  शरीरको  तौ ल धे रै  थियो ’– उनी भन्छन्– ‘अहिले  घट्दै  गएको  छ । पहिले को  हे री शरीर फुर्तिलो  भएको  छ ।’ शुरुवाती क्रममा खे ललाई उनले  अभ्यासका रुपमा मात्रै  बुझे का थिए । अहिले  भने  मार्शलआर्टको  महत्व अझ बुझ्दै  गएका छन् ।

‘खे ल शारीरिक अभ्यासका लागि मात्रै  हो इन, भविष्य पनि हो ’– उनले  भने – ‘मे हे नत गर्न सके  खे लबाट दे शलाई नै  विश्वमा चिनाउन सकिन्छ ।’ आफ्नो  मे हे नत र लगनशीलताले  भो लि दे शलाई नै  चिनाउने  उनले  संकल्प गरे का छन् ।

नैतिक शिक्षा र ने तृत्व विकास तालिम

मार्शलआर्ट भन्ने  बित्तिकै  शारीरिक अभ्यास र लडाइ“को  खे ल भन्ने  बुझाइ छ । तर ताङइल मो दो  मार्शलआर्ट लडाइ झगडा नभएर आत्मरक्षाका लागि रहे को े  ताङइलमो दो  दाङका अध्यक्ष हे मराज अधिकारी बताउ“छन् । ‘मार्शलआर्ट लडाइ“, झगडाका लागि है न । आत्मरक्षाका लागि सिकाइन्छ’– उनले  भने – ‘शारीरिक अभ्यासले  शरीरलाई फुर्तिलो  बनाउन र भो लि आइपर्ने  समस् यास“ग सामना गर्न सक्ने  सुरक्षाका लागि सिकाइन्छ ।’

त्यति मात्रै  है न, मार्शलआर्टमा आत्मरक्षा तालिमसगै  नै तिक शिक्षा र ने तृत्व विकास तालिम सिकाइने  उनी बताउ“छन् । ‘शारीरिक अभ्यासले  ऊ भविष्यमा राम्रो  खे लाडी त हुनसक्ला तर असल नागरिक बन्न सक्दै न’– उनी भन्छन्– ‘एउटा राम्रो  खे लाडी हुनका लागि पहिले  असल नागरिकमा हुनुपर्ने  गुण चाहिन्छ । त्यसकारण मार्शलआर्टमा शारीरिक अभ्यास“गै  नै तिक शिक्षा पनि दिइन्छ ।’

त्यस् तै  एउटा असल र सक्षम खे लाडी हुन जीवनमा आइपर्ने  समस् याहरुस“ग जुध्न ने तृत्व विकास तालिम अत्यन्त महत्वपूर्ण रहे को  अध्यक्ष अधिकारी बताउछन् । ‘एउटा सक्षम खे लाडी हुन शारीरिक र मानसिकरुपमा बलियो  हुनु आवश्यक हुन्छ’– उनी भन्छन्– ‘त्यसका लागि ने तृत्वदायी गुण अत्यन्त महत्वपूर्ण रहन्छ ।’

दाङमा अहिले  ताङइल मो दो  मार्शलआर्ट खे ल्ने  खेलाडीको  संख्या ३० जना छ । मार्शलआर्ट खे लको  बारे  बुझ्न नसक्दा अन्य खे लको  तुलनामा प्रशिक्षार्थी कम रहे को  हे मराज बताउ“छन् । ‘मार्शलआर्ट खे लले  शारीरिक र मानसिकरुपमा सक्षम मात्र बनाउदै न, नै तिक शिक्षाले  राष्ट्रका लागि चाहिने  एउटा असल नागरिक बनाउछ’–उनी भन्छन्– ‘त्यस् तै  मे हे नत र लगनशीलताले  खे ल्न सके  खे लाडीको  भविष्यसमे त राम्रो  छ । र, भो लि खे लबाटै  राष्ट्रलाई नै  विश्वसामु चिनाउन सक्छन् ।’